Podsumowanie

Informacje do zadań 1 – 3

Pierwiastek A konfiguracji [Kr] 5s¹ 4d¹⁰ tworzy z pierwiastkiem B o konfiguracji [He] 2s² 2p³ związek chemiczny typu AB₃. Związek ten wykorzystywany jest jako materiał wybuchowy.

Zadanie 1 (2 pkt)

Uzupełnij tabelę: podaj symbole pierwiastków A i B oraz wzór związku chemicznego utworzonego przez te pierwiastki.

Pierwiastek A	Pierwiastek B	Wzór sumaryczny związku

Zadanie 2 (1 pkt)

Zapisz równanie reakcji zachodzącej w trakcie wybuchu opisanego związku wiedząc, że jednym z produktów jest gaz a drugim ciało stałe.

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 3 (1 pkt)

Oblicz jaką objętość zajmie wydzielony gaz w trakcje wybuchu jeśli materiał wybuchowy miał masę 10g a jego czystość wynosiła 90%. Objętość wydzielonego gazu zmierzono w temperaturze 270^oC i pod ciśnieniem 2000hPa.

Rozwiązanie:

……………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………….

 Zadanie 4 (2 pkt)

Na poniższym schemacie układu okresowego pierwiastków (bez lantanowców i aktynowców) zaznaczono położenie trzech pierwiastków oznaczonych numerami I, II oraz III.

Informacja	P/F
Promień jonu X– pierwiastka II jest większy od promienia jonu pierwiastka III.
Wodorek pierwiastka I ma budowę jonową a tlenek pierwiastka II budowę kowalencyjną.
Kwasy tlenowe pierwiastków II i III na tym samym stopniu utlenienia maja taka samą moc.

Zadanie 5 (3 pkt)

Uzupełnij tabelę:

Symbol pierwiastka	Te
Blok energetyczny
Zapis skrócony konfiguracji
Liczba elektronów niesparowanych
Wzór wodorku
Wzór tlenku na najwyższym stopniu utlenienia
Liczba powłok elektronowych jonu Te2-

 Zadanie 6 (2 pkt)

Przeanalizuj położenie berylu w układzie okresowym pierwiastków i oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.

Numer	Zdanie	P/F
1.	Beryl jest pierwiastkiem bloku p i w stanie podstawowym posiada dwa sparowane elektrony na podpowłoce 2p.
2.	Beryl jako jedyny pierwiastek w swojej grupie nie reaguje z wodą.
3.	Beryl jest pierwiastkiem o najniższej pierwszej energii jonizacji wśród pierwiastków grupy II

Zadanie 7  (2 pkt)

Poniżej przedstawiono fragment uproszczonego układu okresowego pierwiastków. 

Oceń prawdziwość poniższych informacji w odniesieniu do pierwiastków znajdujących się w tym fragmencie układu okresowego. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

1	Energia powinowactwa elektronowego maleje zgodnie ze strzałką II	P	F
2	Promień atomu węgla jest większy od promienia atomu azotu	P	F
3	Promień jonu S2- jest mniejszy od promienia jonu Cl–	P	F
4	Energia powinowactwa elektronowego określa ilość energii wydzielanej w trakcje przyłączenia elektronu do obojętnego atomu. Jej wartość wzrasta zgodnie z kierunkiem strzałki I	P	F

Zadanie 8 (1 pkt)

“Substancje o podobnej budowie rozpuszczają się w rozpuszczalnikach o podobnej do nich budowie”

Podkreśl cząsteczki substancji, które są rozpuszczalne w wodzie.

H₂CO, SO₃, NF₃, CHCl₃

Arsenowodór, AsH₃ – nieorganiczny związek chemiczny, bezbarwny, piroforyczny, silnie trujący gaz o zapachu czosnku. Słabo rozpuszcza się w wodzie. Ogrzewany rozkłada się na arsen i wodór.

Arsenowodór – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zadanie 9 (2 pkt)

Oceń prawdziwość poniższych zdań dotyczących arsenowodoru. Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.

Numer	Zdanie	P/F
1.	Cząsteczka arsenowodoru jest polarna
2.	Pomiędzy cząsteczkami arsenowodoru mogą występować podobnie jak pomiędzy cząsteczkami wody wiązania wodorowe.
3.	Kąt pomiędzy wiązaniami w cząsteczce arsenowodoru wynosi 120o

Zadanie 10  (1 pkt)

Arsenowodór powstaje w wyniku działania kwasami lub wodą na arsenki metali. Wiedząc, że arsen w arsenkach ma wartościowość III zapisz równanie reakcji otrzymywania arsenowodoru dodając do arsenku cynku kwasu siarkowego(VI).

………………………………………………………………………………………………………………

Wśród reakcji redoks można wyróżnić między innymi reakcję dysproporcjonowania, to taki przypadek reakcji redoks, w której jeden pierwiastek na pośrednim stopniu utlenienia tworzy dwa produkty, jeden na wyższym a drugi na niższym stopniu utlenienia Przykładem reakcji dysproporcjonowania jest ogrzewanie kwasu fosforowego(III), w której produktami jest gazowy produkt fosfina PH₃ oraz kwas fosforowy(V).

Zadanie 11 (3 pkt)

Określ i wpisz do tabeli stopnie utlenienia wodoru, fosforu i tlenu we wszystkich reagentach reakcji dysproporcjonacji. 

Stopień utlenienia	w kwasie fosforowym (III)	w PH3	w kwasie fosforowym (V)
wodoru
fosforu
tlenu

Zadanie 12  (3 pkt)

Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowoーelektronowy) równania procesów redukcji i utleniania zachodzących podczas opisanej reakcji dysproporcjonacji. Określ stosunek molowy kwasu fosforowego(III) do kwasu fosforowego (V) w tej reakcji. 

Równanie procesu redukcji:  …………….

Równanie procesu utleniania:  _{……………….}

Stosunek molowy kwasu fosforowego(III) do kwasu fosforowego(V)  = ……….

Zadanie 13  (2 pkt)

Oblicz objętość wydzielonego PH₃ (w warunkach normalnych) powstałego z termicznego rozkładu 39,2 g kwasu fosforowego (III).

Rozwiązanie:

……………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Wśród reakcji redoks można wyróżnić między innymi reakcję synproporcjonowania, w których  dwa reagenty zawierające ten sam pierwiastek ale na innym stopniu utlenienia ulegają jednoczesnej przemianie do tego samego produktu. Przykładem reakcji synproporcjonowania jest reakcja biegnąca w akumulatorze ołowiowym pomiędzy ołowiem a tlenkiem PbO₂ z dodatkiem kwasu siarkowego(VI).

Zadanie 14  (3 pkt)

Oblicz i wpisz do tabeli stopnie utlenienia ołowiu, tlenu i siarki we wszystkich substratach reakcji synproporcjonowania. 

Stopień utlenienia	w  Pb	w PbO2	w kwasie siarkowym(VI)
ołowiu
tlenu
siarki

Zadanie 15  (3 pkt)

Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo ー elektronowy) równania procesów redukcji i utleniania zachodzących podczas opisanej reakcji synproporcjonacji. Określ stosunek molowy ołowiu do kwasu siarkowego (VI) w tej reakcji. 

Równanie procesu redukcji:  ………………….

Równanie procesu utleniania:  ………………..

Stosunek molowy ołowiu do kwasu siarkowego (VI) =  …………..

Zadanie 16  (4 pkt)

Pewna reakcja przebiega zgodnie z ogólnym schematem: 

Zn  + NO₃^ー+ OH^ー  ⟶  ZnO₂^2ー+ NH₃ +  H₂O

Napisz w formie jonowej, z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo ー elektronowy), równania procesów redukcji i utleniania zachodzących podczas tej przemiany.

 Równanie procesu utleniania:  ……………………

Równanie procesu redukcji: …………….

Dobierz i uzupełnij współczynniki stechiometryczne w reakcji sumarycznej

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Napisz wzory drobin (cząsteczek lub jonów), które w opisanej przemianie pełnią funkcję utleniacza i reduktora.

Utleniacz: ………….          Reduktor: ………………

 Zadanie 17 (2 pkt)

Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.

Numer	Zdanie	P/F
1.	Z analizy szeregu elektrochemicznego metali wynika, że kwasy nieutleniające reagują tylko z metalami o ujemnych potencjałach standardowych.
2.	W reakcji jodku potasu z woda bromową wydziela się osad, który po dodaniu chloroformu roztwarza się zabarwiając chloroform na fioletowo.
3.	Po dodaniu do zielonego roztworu zawierającego chlorek żelaza(II) nadtlenku wodoru obserwujemy zmianę barwy roztworu na kolor żółty.
4.	Charakter kwasowy tlenku krzemu(IV) możemy wykazać rozpuszczając go w wodzie z dodatkiem odpowiedniego wskaźnika.

Zadanie 18 (2 pkt)

Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.

Numer	Zdanie	P/F
1.	Jeden mol gazu w warunkach standardowych zajmuje objętość 22,4 dm3
2.	W dwu molach cząsteczek kwasu siarkowego(VI) znajduje się więcej atomów niż 44.8 dm3 wodorku krzemu (warunki normalne)
3.	W 1 dm3 azotu znajduje się tyle samo atomów co w 1 dm3 tlenu (w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury)

Zadanie 19 (2 pkt)

Uzupełnij tabelę wpisując w odpowiednie miejsce P lub F.

Po zmieszaniu 1 mola chlorku glinu z 6 molami wodorotlenku potasu w probówce wydzielił się biały osad
Twardość przemijającą wody można usunąć w wyniku gotowania
Wydzielenie osadu kwasu krzemowego z roztworu krzemianu potasu po dodaniu nasyconego roztworu dwutlenku węgla pozwala na wyciągnięcie wniosku związanego z mocą kwasu krzemowego i kwasu węglowego
Podstawową reakcją otrzymywania wodorotlenków metali jest reakcji tlenku odpowiedniego metalu z wodą.

Zadanie 20 (3 pkt)

Przeprowadzono następujące doświadczenie:

Jaki wniosek związany z aktywnością metali można wyciągnąć na podstawie doświadczenia zachodzącego w probówce I.

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Jakie obserwacje można poczynić w probówce I.

……………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Zapisz równanie reakcji w formie cząsteczkowej zachodzące w probówce 1.

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 21 (3 pkt)

Zapisz równania następujących reakcji:

Redukcji tlenku krzemu(IV) węglem ……………………………………………………………………………………………………………………….

Redukcji siarczanu(VI) baru węglem wiedząc, że jednym z produktów będzie związek siarki, w którym siarka będzie występować na swoim minimalnym stopniu utlenienia. ………………………………………………………………………………………………………………………

Redukcji tlenku żelaza(III) glinem ………………………………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 22 (2 pkt)

Płytki cynkowe o tej samej masie zostały zanurzone w czterech różnych zlewkach A ーD zawierających różne roztwory wodne azotanów(V) kolejno: 

1. Cu(NO₃)₂
2. Pb(NO₃)₂
3. Mg(NO₃)₂
4. AgNO₃

Po pewnym czasie płytki wyjęto, a następnie osuszono i zważono.

Odpowiedz na pytania uzupełniając tabelę: 

Zlewki, w których nie stwierdzono zmiany masy płytek cynkowych:
Zlewka, w której stwierdzono największy wzrost masy płytki cynkowej:
Zlewka, w której stwierdzono zmniejszenie masy płytki cynkowej:

 Zadanie 23 (2 pkt)

Uzupełnij poniższe zdania dotyczące kryształów jonowych. Wybierz i zaznacz jedno określenie spośród podanych w każdym nawiasie. 

Kryształy jonowe składają się z trójwymiarowego naprzemiennego ułożenia dodatnich i ujemnych jonów. Przykładem takiego kryształu jest (chlorku sodu / jod / diament). 

Kryształy jonowe, ze względu na brak swobodnych elektronów są (złymi / dobrymi) przewodnikami elektryczności i ciepła.

Zadanie 24 (3 pkt)

Poniżej przedstawiono symbole kilku metali:

Bi, Sr, Be, Fe

Zapisz symbole podanych metali porządkując je według wzrastającej aktywności:

………………………………………………………………………………………………………………

Wpisz do tabeli symbole metali spełniające podane warunki:

Metale reagujące z wodą
Metale reagujące z kwasem solnym
Metale reagujące z wodorotlenkiem sodu

 Zadanie 25 (3 pkt)

Poniżej podano wzory kilku popularnych gazów:

O₂, Cl₂, N₂, CO₂, NH₃, HCl, H₂S

Z podanego zbioru anionów wybierz te, które spełniają warunki podane w tabeli:

Gazy a gęstości większej do gęstości powietrza:
Gazy barwne:
Gazy posiadające zapach:

Zadanie 26 (2 pkt)

Cząsteczki pewnego związku zbudowane są z trzech pierwiastków: W wyniku spalenia 0,46g tego związku otrzymano 0,88g CO₂ i 0,54g H₂O. Ustal wzór empiryczny podanego związku.

Rozwiązanie:

……………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 27 (1 pkt)

Do wodnego roztworu chlorku cynku dodano w nadmiarze roztwór wodorotlenku potasu. Podaj wzór jonu, który będzie formą dominującą cynku w tym roztworze po przeprowadzeniu doświadczenia.

………………………………………………………………………………………………………………