T 7.3.3 Zadania typu maturalnego
Alkohole i fenole
Zadanie 1
Podaj wzory związków A i B biorących udział w następujących reakcjach:
Związek A | Związek B |
---|---|
Rozwiązanie:
Zadanie 2
Pinakole to diole, w których grupy – OH przyłączone są do 30 atomów węgla. Zapisz wzór półstrukturalny pinakolu o wzorze sumarycznym C6H14O2 oraz podaj jego nazwę systematyczną.
Wzór półstrukturalny: | Nazwa systematyczna: |
Rozwiązanie:
Zadanie 3
Alkohole I – rzędowe można otrzymać w reakcji epoksydów ze związkami Grignarda:
Zapisz schemat reakcji, którego wyjściowym związkiem będzie etylen a produktem końcowym pentan-1-ol.
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 4
Alkohole można bezpośrednio otrzymać za pomocą następujących reakcji:
Ocen stwierdzenia z tabeli wpisując literę P jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F jeśli jest fałszywe.
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | Reakcji chlorowcopochodnych alkilowych z zasadami w środowisku wodnym | |
2. | Addycji wody do alkenów środowisku zasadowym | |
3. | Redukcji odpowiednich aldehydów lub ketonów |
Rozwiązanie:
Zadanie 5
Ocen stwierdzenia z tabeli wpisując literę P jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F jeśli jest fałszywe.
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | Związek A reaguje z wodotlenkiem sodu. | |
2. | Dodanie do etenu wodnego roztworu manganianu(VII) potasu pozwoli na otrzymanie związku C | |
3. | Związek B wprowadzony do wodorotlenku miedzi(II) spowoduje jego roztworzenie i powstanie szafirowego roztworu |
Rozwiązanie:
]
Zadanie 6
Utlenianie cyklicznych alkenów za pomocą OsO4 lub KMnO4 prowadzi do powstania cis – dioli. Natomiast hydroliza epoksydów prowadzi do powstania trans – dioli.
Reakcje zachodzą zgodnie ze schematami:
Zaproponuj schematy reakcji w wyniku których możesz otrzymać cis i trans 1-metylocykloheksan-1,2-diol
Rozwiązanie:
Zadanie 7
Metanolan sodu w roztworze wodnym ma odczyn zasadowy.
Ocen stwierdzenia z tabeli wpisując literę P jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F jeśli jest fałszywe.
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | Odczyn zasadowy jest spowodowany obecnością grup wodorotlenowych powstałych z dysocjacji metanolanu sodu | |
2. | Na skutek hydrolizy metanolanu pojawią się w roztworze jony OH– | |
3. | Metanolan sodu w roztworze wodnym ulega dysocjacji |
Rozwiązanie:
Zadanie 8
Ocen stwierdzenia dotyczące metanolu wpisując literę P jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F jeśli jest fałszywe.
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie | |
2. | Reaguje z sodem i wodorotlenkiem sodu | |
3. | Temperatury wrzenia metanolu i metanu są podobne ponieważ liczba atomów węgla w tych związkach jest taka sama. |
Rozwiązanie:
Zadanie 9
Alkeny reagują z wodnym roztworem manganianu(VII) potasu tworząc diole.
Podaj nazwę alkenu użytego do otrzymania 2–metylobutano–2,3–diolu.
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 10
Zaproponuj schemat reakcji pozwalający otrzymać propan-2-ol z propan-1-olu. Posługuj się wzorami półstrukturalnymi i pamiętaj o warunkach w jakich zachodzą reakcje.
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 11
metanol, etanol, gliceryna, etan
Uporządkuj zgodnie ze wzrostem temperatur wrzenia:
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 12
Reakcja zachodzi zgodnie ze schematem:
Podaj wzory półstrukturalne związków x, y, z oraz określ mechanizmy reakcji 1 i 2.
Wzory:
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Mechanizm reakcji 1: ………………………………………………………………………………………….
Mechanizm reakcji 2: ………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 13
Uzupełnij tabelę wpisując w odpowiednie miejsce P lub F
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | ||
2. | ||
3. |
Rozwiązanie:
Zadanie 14
Tiole to związki organiczne analogiczne do alkoholi, w których atom tlenu w grupie hydroksylowej zastąpiony jest atomem siarki. Podaj wzory dwu izomerycznych tioli zawierających w cząsteczce 3 atomy węgla.
Izomer 1 | Izomer 2 |
Rozwiązanie:
Zadanie 15
Grupę hydroksylową w alkoholach 10 i 20 rzędowych bardzo łatwo podstawić atomem chloru w reakcji odpowiedniego alkoholu z chlorkiem tionylu (SOCl2). Reakcja ta jest często wykorzystywana do otrzymywania chlorowcopochodnych węglowodorów. Zachodzi z dużą wydajnością a pozostałe produkty reakcji a mianowicie tlenek siarki(IV) oraz chlorowodór łatwo usunąć ze środowiska reakcji z powodu ich dużej lotności.
Zaproponuj reakcję w wyniku której otrzymasz 2-chloropropan opisaną wyżej metodą.
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 16
Reakcja Williamsona jest jedną z metod otrzymywania eterów. Reakcja polega na otrzymaniu w pierwszym etapie alkoholanu a następnie reakcji otrzymanego alkoholanu z fluorowcopochodną węglowodoru.
Zaproponuj dwuetapowy proces otrzymywania eteru etylowo – metylowego CH3-O-CH2CH3 jako substratów użyj etanolu i odpowiedniej fluorowcopochodnej alkanu.
Zapisz równanie reakcji używając wzorów półstrukturalnych.
Etap I:
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Etap II:
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 17
Zaproponuj schemat reakcji pozwalający otrzymać m-nitrofenol mając do dyspozycji benzen oraz wszystkie odczynniki nieorganiczne. Posługuj się wzorami półstrukturalnymi pamiętaj o warunkach w jakich zachodzą reakcje.
……………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozwiązanie:
Zadanie 18
Ocen stwierdzenia z tabeli wpisując literę P jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F jeśli jest fałszywe.
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | Propan-1-ol można otrzymać jako produkt główny w reakcji propenu z woda w środowisku kwasowym | |
2. | Wszystkie alkohole wielowodorotlenowe roztwarzają osad wodorotlenku miedzi(II) | |
3. | Proces fermentacji jest jedną z metod otrzymywania etanolu |
Rozwiązanie:
Zadanie 19
Ocen stwierdzenia z tabeli wpisując literę P jeśli stwierdzenie jest prawdziwe lub literę F jeśli jest fałszywe.
Numer | Stwierdzenie | P/F |
---|---|---|
1. | Właściwości kwasowe fenoli są znacznie większe od właściwości kwasowych alkoholi. | |
2. | Fenole podobnie jak alkohole reaguję ze stężonym HCl według mechanizmu substytucji nukleofilowej | |
3. | Grupa hydroksylowa połączona z pierścieniem aromatycznym powoduje jego aktywacje dlatego reakcje z udziałem pierścienia zachodzą znacznie lepiej |
Rozwiązanie:
Zadanie 20
Wpisując do tabeli słowa wzrasta, maleje, nie zmienia się oceń jak zmieniają się właściwości n–alkoholi, ze wzrostem długości łańcucha węglowodorowego:
1 | Rozpuszczalność w H2O | |
2 | Temperatura wrzenia | |
3 | Reaktywność alkoholi |
Rozwiązanie: